کنترل کیفیت چیست؟ تفاوت کنترل کیفیت و تضمین کیفیت

معمولا مهندسین جوانی که در رشته های مهندسی صنایع، مکانیک، مدیریت صنعتی و ... تحصیل کرده اند، پیش از ورود به دنیای کار با دو تعریف مهم روبرو هستند، کنترل کیفیت و تضمین کیفیت.

در این مطلب می خواهیم توضیحی در خصوص تعاریف و وظایف این دو پست سازمانی یعنی کنترل کیفیت و تضمین کیفیت ارائه نماییم.

کنترل کیفیت چیست؟ وظایف مسئول کنترل کیفیت چیست؟

کنترل کیفیت وظیفه کنترل محصول و مواد تولیدی و هم چنین ورودی به شرکت را دارد، مسئول کنترل کیفیت بایستی در سه مرحله مواد و محصولات را با الزامات و استانداردها مقایسه نماید تا اطمینان یابد که محصولات و یا مواد ورودی بدون مشکل هستند.

 کنترل کیفیت معمولا در سه حوزه اقدام به کنترل می نماید، مواد اولیه ورودی به سازمان، مواد و محصولات نیمه ساخته و محصولات نهایی.

 مسئول و بازرس کنترل کیفیت مواد اولیه ورودی به شرکت ها را با الزامات و استانداردها مقایسه می کند و در صورت تایید بودن، اجازه ورود آنها به شرکت و استفاده در خط تولید را صادر می کند.

الزامات معمولا در سندی با نام طرح کنترل یا کنترل پلن (Control Plan) آورده می شود و تیم کنترل کیفیت بر اساس این سند اقدام به کنترل مواد و محصولات می کند.

بازرسی ها و کنترل ها هم به چند حالت صورت می گیرد:

- حالت اول بازرسی و کنترل چشمی است، مواردی که بتوان با چشم آنه ا را کنترل کرد مانند وجود پلیسه بر روی قطعات، پارگی بسته بندی ها، رنگ، بو و....

- حالت دوم بازرسی با ابزارها است مانند اندازه گیری ابعاد و یا وزن

- حالت سوم کنترل از طریق آزمایش است، مانند خواص برخی از مواد. آزمایش بسته به نوع ماده می تواند کوتاه و یا طولانی باشد.

تضمین کیفیت چیست؟ وظایف مسئول تضمین کیفیت چیست؟

تضمین کیفیت مسئولیت رسیدگی و کنترل امور سیستمی و فرآیندها را دارد، معمولا واحد تضمین کیفیت در شرکت هایی وجود دارد که استاندارد ایزو 9001 را در سازمان خودشان اجرا کرده اند.

تضمین کیفیت بر اجرای صحیح سیستم های مدیریت نظارت می کند و باید گزارش های دوره ای از روند سیستم به مدیران بدهد.

فرآیند و کلیت سیستم شامل تمام واحدهای سازمان من جمله کنترل کیفیت می شود. از وظایف دیگر تضمین کیفیت پیگیری شاخص ها و دستیابی به آن ها در واحدها و فرآیندهای مختلف سازمان می باشد.

مسئولیت مدیریت و انجام ممیزی های داخلی در سازمان نیز بر عهده واحد تضمین کیفیت می باشد.

پس با توجه به تعاریف فوق مطمئنا متوجه شدید که واحد کنترل کیفیت بر روی کنترل مواد و محصول و انطباق آن ها با الزامات محصول تمرکز دارد و واحد تضمین کیفیت بر روی سیستم و انطباق سیستم و فرآیندها با الزامات سیستمی مانند الزامات ایزو 9001 تمرکز دارد.

منبع :

http://www.iran-academy.org

فرآیند کنترل کیفیت در یک شرکت تولیدی

یکی از شغل ها و سمت های سازمانی مهم در شرکت های تولیدی، کنترل کیفیت است. واحد کنترل کیفیت وظایف متعددی بر عهده دارد و وظیفه اصلی وی، کنترل مواد و محصولات برای تولید و ارائه محصول سالم می باشد.

در این مطلب به تشریح مختصری از فرآیند کنترل کیفیت در یک شرکت تولیدی می پردازیم.

کنترل و پایش اقلام و مواد ورودی:

از مهم ترین کارهای واحد کنترل کیفیت، کنترل و پایش اقلام ورودی مانند مواد اولیه و قطعات است. کارشناسان کنترل کیفیت بایستی بر اساس طرح های کنترل که از قبل تهیه شده است و بر اساس معیارهای مشخص، اقدام به کنترل و بازرسی مواد ورودی نموده و از صحت آنها اطمینان یابند.

کنترل، اندازه گیری و پایش فرآیند تولید:

در فرآیند تولید محصولات، واحد کنترل کیفیت بایستی نظارت های مداوم بر فرآیند را داشته باشد تا اطمینان یابد محصولی سالم و مطابق الزامات تولید می شود.

کارشناسان کنترل کیفیت با اندازه گیری و پایش مواد حین تولید آن هم با استفاده از تجهیزات مورد تایید و کالیبره شده از صحت تولیدات اطمینان حاصل می کنند.در این مرحله در صورتی که کارشناسان کیفی متوجه خطایی در محصول شوند بایستی سریعاً دستور توقف تولید را صادر نمایند. برای این منظور لازم است اختیار لازم از طرف مدیریت ارشد به مدیر کنترل کیفیت تفویض شود.

شناسایی و ردیابی محصولات:

در سازمان های تولیدی باید بتوان روند تولید یک محصول را از ابتدا تا انتها جستجو کرد و سوابق آن را مشاهده نمود. به عنوان مثال باید برای یک محصول بتوان کامل توضیح داد که این محصول از چه مواد اولیه ای تشکیل شده است، این مواد اولیه در چه تاریخی وارد شرکت شده است؟ از چه تامین کننده ای؟ چه کسی آن را بازرسی کرده؟ تاریخ تولید این محصول چه زمانی بوده است؟ چه کسانی در تولید این محصول دخالت داشته اند؟ چه کسی فرآیند تولید را بازرسی کرده است؟ چه تیمی محصول را بسته بندی کرده و بازرسی نهایی بر عهده چه کسی بوده است؟

کنترل، اندازه گیری و پایش محصول نهایی:

کارشناسان کنترل کیفیت باید برای اطمینان از اینکه محصولی بدون عیب و سالم به مشتری تحویلی می شود، این فرآیند بر روی محصولات نهایی و بر اساس معیارهای طرح کنترل انجام می شود.

کنترل محصول نامنطبق:

واحد کنترل کیفیت باید روشی برای کنترل، ارزیابی، جداسازی و تعیین تکلیف مواد نامنطبق داشته باشد. اینکه بداند این محصول نامنطبق باید ضایعات شود، دوباره کاری شود، به عنوان جنس درجه 2 به فروش برسد و یا با اجازه ارفاقی مشتری برای او ارسال شود.

همه این موارد بایستی توسط واحد کنترل کیفیت ثبت و مستند شود.

موارد بالا بخش اصلی کار واحد کنترل کیفیت است که این واحد و کارشناسان آن باید براساس رویه های موجود در سازمان این اقدام ها را انجام دهند.استاندارد ایزو 9001 ورژن 2015، استاندارد سیستم مدیریت کیفیت است که در بند 8 این استاندارد تاکید فراوان و کاملا اصولی بر اجرای اصول کنترل کیفیت شده است و پیشنهاد می کنیم در دوره ISO9001:2015 که بصورت مجازی در ایران آکادمی تهیه شده است، شرکت کنید.

منبع :

http://www.iran-academy.org